Warunki ślubu kościelnego

Kto może zawrzeć związek małżeński w Kościele katolickim? Gdzie odbywa się ceremonia? Czy bierzmowanie jest niezbędne, aby wziąć ślub? Kiedy i gdzie należy zgłosić zamiar przystąpienia do sakramentu małżeństwa? Jakie dokumenty trzeba wówczas przygotować? – na te i inne nurtujące narzeczonych pytania odpowiadamy poniżej.

Gdzie odbywa się ślub kościelny?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami kanonicznymi ślub kościelny powinien odbyć się w parafii jednego z nupturientów (KPK, kan. 1115). Osoby, które chcą zawrzeć związek małżeński w innym kościele lub kaplicy, powinny prosić o zgodę proboszcza, a w przypadku jeszcze innego miejsca – zwrócić się z prośbą do biskupa (KPK, kan. 1118).

Wymóg wieku

W świetle prawa kościelnego, aby zawrzeć ważny związek małżeński, mężczyzna musi mieć ukończone 16 rok życia, a kobieta 14 rok życia. Jednocześnie Konferencjom Episkopatu przysługuje prawo wyznaczenia wyższej granicy wiekowej. W naszym kraju KEP skorzystała z tego uprawnienia i, powołując się na ustawodawstwo państwowe, ustaliła, że nupturienci, aby zawrzeć godne małżeństwo, muszą mieć ukończone 18 lat. W polskim prawie funkcjonuje również przepis mówiący, że z ważnych powodów sąd opiekuńczy może wydać zgodę na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła 16 rok życia. W takich okolicznościach biskup udziela dyspensy od wieku.

Czy katolicy mogą wziąć ślub kościelny bez bierzmowania?

W Kodeksie Prawa Kanonicznego w przepisach dotyczących małżeństwa znajduje się następujący zapis: Katolicy, którzy nie przyjęli jeszcze sakramentu bierzmowania, powinni go przyjąć przed zawarciem małżeństwa, gdy jest to możliwe bez poważnej niedogodności. (kan. 1065 § 1).

Teoretycznie zatem przymusu nie ma, a jest zalecenie. W praktyce jednak niemal wszystkie parafie wymagają od narzeczonych – oprócz szeregu innych dokumentów – zaświadczeń o bierzmowaniu, więc warto mieć to na uwadze, planując ślub kościelny.

Ślub konkordatowy

Nupturienci, którzy planują ślub konkordatowy (tj. ślub uznawany przez polskie prawo), powinni dostarczyć do parafii w trzech egzemplarzach „zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa”. Dokument ten należy odebrać z Urzędu Stanu Cywilnego nie wcześniej niż trzy miesiące przed datą planowaną ceremonią zaślubin.

Spisanie protokołu przedślubnego – dokumenty

Chęć zawarcia związku małżeńskiego nupturienci powinni zgłosić w kancelarii parafialnej najpóźniej 3 miesiące przed planowaną datą ślubu. Warto to jednak zrobić nieco wcześniej, aby bez problemu zarezerwować wymarzony termin i mieć czas na zebranie potrzebnej dokumentacji.

Do spisania protokołu przedślubnego niezbędne są bowiem następujące dokumenty:

• dowody osobiste

• świadectwa chrztu świętego (wystawione nie wcześniej niż 6 miesięcy przed terminem ślubu)

• świadectwa bierzmowania (często zawiera je już metryka chrztu)

• świadectwa ukończenia katechizacji szkolnej (nie są wymagane we wszystkich parafiach)

Osoby, które wzięły już ślub cywilny, powinny przedstawić akt zawarcia małżeństwa z USC. Z kolei wdowcy i wdowy są zobowiązani przedstawić zaświadczenie o zgonie współmałżonka.

Zapowiedzi przedślubne

W celu upewnienia się, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby związek małżeński został ważnie i godziwie zawarty, zarówno w parafii narzeczonego, jak i w parafii narzeczonej, ogłasza się przez 3-4 tygodnie zapowiedzi przedślubne (ta wzmianka o planowanym ślubie może być wywieszona na tablicy ogłoszeń bądź wygłaszana w ogłoszeniach duszpasterskich). Po upływie tego czasu nupturienci mają obowiązek odebrać potwierdzenie wygłoszonych zapowiedzi i dostarczyć je do parafii, w której sakrament małżeństwa zostanie zawarty.

Spowiedź przedślubna

Zgodnie z obowiązującym zwyczajem do tzw. spowiedzi przedślubnej narzeczeni powinni przystąpić dwukrotnie – najpierw po spisaniu protokołu przedślubnego, a następnie tuż przed ślubem.

Spowiedź powinna zostać potwierdzona podpisem spowiednika na przeznaczonej do tego karteczce.

Akt ślubu

Akt ślubu spisuje się na tydzień lub na dwa tygodnie przed planowaną ceremonią. Wówczas narzeczeni mają obowiązek stawić się w kancelarii parafialnej z kompletem dokumentów (w tym ze świadectwem ukończenia kursu przedmałżeńskiego, zaświadczeniem odbycia spotkań z poradni rodzinnej, zaświadczeniem o wygłoszonych zapowiedziach). W spisaniu aktu powinni wziąć udział także świadkowie, ale jeżeli nie mogą stawić się osobiście, wystarczy że sami narzeczeni podadzą ich dane personalne.