Najważniejsze sanktuaria maryjne w Polsce

Sanktuaria maryjne są – jak sama nazwa wskazuje – ośrodkami kultu Maryi, Matki Bożej. Obecnie w Polsce znajduje się ponad 400 takich miejsc. Najsłynniejszym jest sanktuarium na Jasnej Górze w Częstochowie, które odwiedza rocznie około 4 milionów osób.

Wierni, aby oddać cześć Matce Jezusa, chętnie pielgrzymują również m.in. do Kalwarii Zebrzydowskiej, Lichenia, Gietrzwałdu oraz Świętej Lipki, dlatego poniżej prezentujemy krótkie opisy wszystkich wymienionych ośrodków.

Sanktuarium maryjne na Jasnej Górze w Częstochowie

Sanktuarium maryjne na Jasnej Górze w Częstochowie jest najbardziej znanym sanktuarium w Polsce. Każdego roku odwiedza je około 4 milionów osób, również z zagranicy (w 2017 r. pątnicy i turyści pochodzili z aż 76 państw). Jest także głównym celem pieszych pielgrzymek w naszym kraju (corocznie dociera w ten sposób do Częstochowy ponad 120 tysięcy wiernych). Opiekę nad sanktuarium sprawuje zakon paulinów, który na wzgórzu ma swój klasztor.

Największym skarbem Jasnej Góry jest Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, przedstawiający Maryję z Dzieciątkiem. Data jego powstania pozostaje nieznana, natomiast na częstochowskie wzgórze dotarł on niemal równocześnie z paulinami, którzy umieścili wizerunek w małym wówczas kościółku pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny. Obraz błyskawicznie zasłynął z udzielanych łask. Dzisiaj czczą go nie tylko katolicy, ale również prawosławni. W świątyni jasnogórskiego klasztoru znajduje się nawet specjalna księga, w której zostały spisane cuda dokonane przed tym świętym wizerunkiem.

Najbardziej znanym wydarzeniem w historii Jasnej Góry było jej oblężenie w 1655 r. podczas potopu szwedzkiego. Wojska wroga zostały wówczas odparte dzięki obronie prowadzonej pod wodzą przeora zakonu, ojca Augustyna Kordeckiego. Swoje zwycięstwo Polacy przypisali wstawiennictwu Maryi, a król Jan Kazimierz złożył 1 kwietnia 1656 r. w katedrze we Lwowie tzw. śluby lwowskie, w ramach których oddał cały kraj pod opiekę i władzę Matki Bożej, nazywając ją Królową państwa i narodu polskiego.

Sanktuarium maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej

Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej jest sanktuarium pasyjno-maryjnym; łączy bowiem kult Męki Pańskiej i kult Matki Bożej. Każdego roku odwiedza je około miliona osób. Opiekują się nim Bracia Mniejsi (bernardyni).

Sanktuarium słynie z cudownego obrazu Matki Bożej Kalwaryjskiej oraz z tzw. dróżek kalwaryjskich, czyli z kompleksu 42 kapliczek i kościołów, których nazwy oraz położenie odpowiada nazwom i położeniu obiektów w Jerozolimie w czasach Chrystusa. Tym samym w Kalwarii Zebrzydowskiej znajdziemy m.in. „Wieczernik”, „Ogrójec”, „Dom Annasza” tudzież „Pałac Heroda” (stąd też jej przydomek „polska Jerozolima”). Dróżki służą do odprawiania różnych nabożeństwa: Dróżek Pana Jezusa, Dróżek Matki Boskiej, Dróżek za zmarłych, a także Rzymskiej Drogi Krzyżowej.

Z Kalwarią Zebrzydowską czuł się mocno związany Jan Paweł II, który odwiedzał sanktuarium od najmłodszych lat (Kalwaria Zebrzydowska jest położona zaledwie 14 kilometrów od rodzinnego miasta papieża – Wadowic). Jako Ojciec Święty zawitał tam dwukrotnie: 7 czerwca 1979 r. oraz 19 sierpnia 2002 r. Natomiast 27 maja 2006 r. Kalwaria gościła papieża Benedykta XVI.

Od 1 XII 1999 roku Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej (bazylika, klasztor i dróżki) znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa Kultury i Natury UNESCO.

Sanktuarium maryjne w Licheniu

Sanktuarium w Licheniu Starym, prowadzone przez zgromadzenie księży marianów, odwiedza co roku około 1,5 miliona wiernych. Jego początki mają związek z objawieniami maryjnymi, których doświadczyli Tomasz Kłossowski oraz Mikołaj Sikatka w I. poł XIX w.

Sanktuarium słynie z cudownego obrazu Najświętszej Maryi Panny Licheńskiej, koronowanego 15 sierpnia 1967 r. przez kardynała Stefana Wyszyńskiego. Pielgrzymów przyciąga także „cudowne” źródełko, którego woda – wedle świadectw niektórych osób – ma moc uzdrawiającą (przy czym źródełko nie ma nic wspólnego z objawieniami).

Niewątpliwa popularność sanktuarium w ostatniej dekadzie wiąże się również z powstaniem Bazyliki Najświętszej Maryi Panny Licheńskiej, która jest obecnie największym kościołem w Polsce. W 1999 r. nieukończoną jeszcze świątynię pobłogosławił papież Jan Paweł II.

Sanktuarium w Świętej Lipce

Początki sanktuarium maryjnego w Świętej Lipce sięgają XIV wieku. Obecnie odwiedza je około miliona osób rocznie. Ze względu na licznych pielgrzymów bywa nazywane „Częstochową Północy”, natomiast z uwagi na wyjątkową architekturę: „perłą baroku”.

Sanktuarium w Świętej Lipce słynie z cudownego obrazu Matki Bożej Świętolipskiej, który został koronowany 11 sierpnia 1968 roku. Uroczystą sumę odprawił wówczas kardynał Karol Wojtyła, natomiast kazanie wygłosił ówczesny prymas Stefan Wyszyński.

Tym, co przyciąga wiernych, jest nie tylko cudowny obraz, ale również pochodzące z XVIII w. ruchome organy. Odwiedzając sanktuarium, warto udać się także na spacer traktem pielgrzymkowym ze Świętej Lipki do Reszla, aby zobaczyć zabytkowy zespół kapliczek kalwaryjnych.

Sanktuarium w Gietrzwałdzie

Początki sanktuarium maryjnego w Gietrzwałdzie sięgają XV wieku, ale czas jego największego rozkwitu przypada na drugą połową XIX wieku i jest pokłosiem objawień Matki Bożej; jedynych objawień na ziemiach polskich, których treść została oficjalnie zatwierdzona przez Kościół.

Objawienia w Gietrzwałdzie miały miejsce od 27 czerwca do 16 września 1877 r. W tym okresie Maryja ukazywała się dwóm dziewczynkom, Justynie Szafryńskiej i Barbarze Samulowskiej, na przykościelnym klonie. W czasie objawień Matka Boża miała zapowiedzieć koniec prześladowań Kościoła w Polsce i wzrost liczby kapłanów, jeżeli ludzie będą się gorliwie modlić i odmawiać różaniec. Poświęciła też znajdujące się na terenie sanktuarium źródełko. Od tej pory przypisuje się mu cudowne właściwości.

Sanktuarium w Gietrzwałdzie było wielokrotne odwiedzane przez kardynała Wyszyńskiego, który w 1967 r. – przy współudziale m.in. kardynała. Karola Wojtyły – koronował obraz Matki Bożej Gietrzwałdzkiej, przedstawiający Maryję z Dzieciątkiem.

Obecnie sanktuarium w Gietrzwałdzie przyjmuje co roku około miliona wiernych.