Rachunek sumienia dla dorosłych

W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy: „do przyjęcia sakramentu pokuty należy przygotować się przez rachunek sumienia, przeprowadzony w świetle słowa Bożego. Najbardziej nadają się do tego teksty, których należy szukać w Dekalogu i w katechezie moralnej Ewangelii i Listów Apostolskich: w Kazaniu na Górze i pouczeniach apostolskich” (KKK, 1454)”.

Bazując na tych zaleceniach, prezentujemy poniżej rachunek sumienia dla dorosłych oparty o 10 przykazań. Jednocześnie zachęcamy do rozszerzania go i modyfikowania wedle własnego uznania, mając na uwadze nauczanie kościoła.

Przed rachunkiem sumienia należy odmówić właściwą dla tej okoliczności modlitwę, np.:

1) Wszechmogący i miłosierny Boże, oświeć mój umysł, abym poznał grzechy, które popełniłem, i odmień moje serce, abym szczerze nawrócił się do Ciebie. Niech Twoja miłość zjednoczy mnie ze wszystkimi, którym wyrządziłem krzywdę. Niech Twoja dobroć uleczy moje rany, umocni moją słabość. Niech Duch Święty obdarzy mnie nowym życiem i odnowi we mnie miłość, aby w moich czynach zajaśniał obraz Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. Amen.

2) Panie Boże! Kiedy syn marnotrawny wrócił do swego ojca, ten natychmiast przebaczył mu wszystko i przyjął go do domu z wielką radością i miłością. O nic nie pytał, niczego nie wymawiał, tylko wziął go w objęcia i przebaczył. Wierzę, że to samo spotka mnie za chwilę w konfesjonale i że wszystkie moje grzechy będą przebaczone i puszczone w niepamięć. Ale zanim pójdę się wyspowiadać, chcę sobie uświadomić, czym Ciebie, Boże, najwięcej obraziłem i za co powinienem Cię przeprosić. Zapewne wielu z grzechów, które są poniżej wymienione, nie popełniłem osobiście, ale wiem, że inni je popełniają, dlatego chcę Ciebie za nie przeprosić, nawet jeśli mnie to osobiście nie dotyczy. A te grzechy, które są moim udziałem, postaram się zapamiętać i wyznać je w konfesjonale.

I przykazanie: Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną.

Czy zaniedbuje modlitwę codzienną? Czy zdarza mi się krytykować prawdy wiary katolickiej? Czy obwiniam Boga za swoje niepowodzenia? Czy wierzę i korzystam z horoskopów bądź wróżb? Czy dbam o rozwój swojej wiary? Czy poświęcam czas na lekturę Pisma Świętego? Czy wcielam w swoje życie nauki Jezusa?

II przykazanie: Nie będziesz brał imienia Pana Boga swego nadaremnie.

Czy zdarzyło mi się bluźnić przeciwko Bogu? Czy zawsze wymawiam imię Boże z należnym mu szacunkiem? Czy dochowuje złożonych przysiąg i obietnic? Czy godnie traktuje sakramenty święte? Czy wypowiadałem się lekceważąco na temat wiary chrześcijańskiej?

III przykazanie: Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.

Czy obchodzę wszystkie święta nakazane? Czy uczestniczę we mszy świętej w każdą niedzielę? Czy opuściłem mszę świętą z powodu własnego lenistwa? Czy mój udział w liturgii mszy jest udziałem czynnym? Czy przychodzę na mszę świętą punktualnie? Czy dbam w domu o świąteczną atmosferę? Czy zdarzyło mi się bez potrzeby pracować w dzień święty?

IV przykazanie: Czcij ojca swego i matkę swoją.

Czy okazuje swoim rodzicom miłość, wdzięczność i szacunek? Czy modlę się za nich? Czy mogą zawsze liczyć na moich pomoc? Czy dbam o nasze relacje? Czy poświęcam rodzinie wystarczająco dużo czasu? Czy przykładam wagę do moralnego i religijnego wychowania własnych dzieci? Czy daję swoim dzieciom dobry przykład? Czy jestem wobec nich sprawiedliwy? Czy pomagam dzieciom rozwiązywać ich problemy?

V przykazanie: Nie zabijaj.

Czy szanuję swoje życie i zdrowie? Czy wypowiadam się za możliwością dokonywania aborcji/eutanazji? Czy zdarzyło mi się namawiać znajomą kobietę do przerwania ciąży? Czy naraziłem na niebezpieczeństwo życie innych osób (np. łamiąc przepisy drogowe)? Czy kogoś pobiłem lub okaleczyłem? Czy kogoś zabiłem? Czy miewam myśli samobójcze? Czy życzyłem bliźniemu śmierci? Czy znęcałem się nad zwierzętami?

VI przykazanie: Nie cudzołóż + IX przykazanie: Nie pożądaj żony bliźniego twego...

Czy traktuje innych ludzi z szacunkiem? Czy dbam o swoje małżeństwo? Czy jestem wierny swojej żonie/mężowi? Czy szanuję nakaz zachowania dziewictwa i czystości przedmałżeńskiej? Czy popełniałem grzechy nieczyste (ze sobą bądź z inną osobą)? Czy oglądam filmy erotyczne i sięgam po pornografię? Czy utrzymuje relacje seksualne z osobami nieletnimi? Czy wymusiłem na kimś współżycie seksualne?

VII przykazanie: Nie kradnij i X. przykazanie Nie pożądaj żadnej rzeczy bliźniego twego.

Czy coś ukradłem? Czy zwróciłem skradzioną rzecz? Czy szanuję własność swoją i cudzą? Czy szanuję pracę innych ludzi? Czy przypisałem sobie nienależne mi zasługi? Czy zazdroszczę innym tego, co posiadają? Czy zwracam pożyczone rzeczy? Czy oddaję pożyczki w terminie? Czy wziąłem łapówkę albo próbowałem kogoś przekupić? Czy byłem chciwy?

VIII przykazanie: Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu twemu.

Czy zważam na słowa, które wypowiadam? Czy lubię plotkować? Czy obgaduje innych za plecami? Czy kogoś okłamałem? Czy dotrzymuję danego słowa? Czy potrafię zachować powierzone mi sekrety? Czy osądzam bliźnich lekkomyślnie? Czy bywam obłudny? Czy zdarzyło mi się złożyć fałszywy donos/zeznania?

Propozycja modlitwy po rachunku sumienia:

Panie, Boże mój, jak syn marnotrawny z serca żałuję za wszystkie grzechy całego mego życia, ponieważ obraziłem Cię i zasłużyłem na karę. Postanawiam przy pomocy Twojej łaski poprawić moje życie i więcej nie grzeszyć. Pragnę wynagrodzić każdą szkodę, którą wyrządziłem. Udziel mi łaski szczerej spowiedzi i pomóż, bym wytrwał w moich postanowieniach. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.