Co oznaczają kolory szat liturgicznych? Kiedy obowiązują?

W Kościele katolickim do kanonu kolorów liturgicznych należą: biały, czerwony, zielony, fioletowy, czarny i różowy. Co symbolizują poszczególne barwy? Kiedy obowiązują? Dlaczego czasami kapłani zakładają złote oraz srebrne szaty? Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w poniższym tekście. Zapraszamy do lektury.

Kolor biały

W katolicyzmie biel jest symbolem niewinności, czystości, radości, światła oraz chwały i majestatu. Szaty liturgiczne tego koloru stosuje się:

- w Oficjach i Mszach Okresu Wielkanocnego i Narodzenia Pańskiego;

- w święta i wspomnienia Chrystusa Pana, z wyłączeniem tych, które dotyczą Jego Męki;

- w święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny, świętych Aniołów, oraz Świętych, którzy nie byli męczennikami;

- w uroczystości Wszystkich Świętych (1 listopada) i św. Jana Chrzciciela (24 czerwca);

- w święta św. Jana Ewangelisty (27 grudnia), Katedry św. Piotra (22 lutego) i Nawrócenia św. Pawła (25 stycznia).

Kolor czerwony

Czerwień jest symbolem krwi i męczeństwa oraz znakiem Ducha Świętego (Duch Święty zstąpił na apostołów w postaci ognistych języków). Szat liturgicznych tego koloru używa się zatem:

- w Wielki Piątek;

- w Niedzielę Męki Pańskiej;

- w niedzielę Zesłania Ducha;

- w Mszach ku czci Męki Pańskiej;

- w główne święta Apostołów i Ewangelistów;

- w dni Świętych Męczenników.

Kolor zielony

Zieleń symbolizuje nadzieję, młodość oraz odrodzenie. Jest też znakiem Bożego Miłosierdzia. 

Zielone szaty liturgiczne używane są w Oficjach oraz w Mszach Okresu Zwykłego.

Kolor fioletowy

Z jednej strony fiolet symbolizuje pokutę, umartwienie i żałobę, ale z drugiej oczekiwanie na przyjście Pana Jezusa i związaną z tym nadzieję. Stąd też w Kościele katolickim fioletowych szat liturgicznych używa się zarówno w okresie Adwentu, jak i w okresie Wielkiego Postu. Poza tym można je stosować w Oficjach i w Mszach za zmarłych.

Kolor czarny

Kolor czarny symbolizuje pokutę, śmierć i żałobę. Zgodnie z Ogólnym wprowadzeniem do Mszału Rzymskiego można go używać w Mszach za zmarłych.

Kolor różowy

Kolor różowy symbolizuje radość. Można go używać w 3. niedzielę Adwentu (Gaudete) oraz w 4. niedzielę Wielkiego Postu (Laetare).

Kolor złoty i srebrny

Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego nie wymienia ani koloru złotego, ani srebrnego wśród kolorów liturgicznych. Wprowadza jednak zasadę, że „w dni bardziej uroczyste można używać okazalszych szat liturgicznych, chociaż nie są w kolorze dnia”.

Zasada ta została potwierdzona i jednocześnie doprecyzowana w instrukcji „Redemptionis sacramentum” z 2004 roku. Zgodnie bowiem z dokumentem wydanym przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. „W dzień świąteczny szaty liturgiczne koloru złotego lub srebrnego, jeśli zachodzi taka potrzeba, mogą zastępować szaty innego koloru, jednak nie fioletowe lub czarne”.