Co to jest bierzmowanie?

Bierzmowanie jest jednym z trzech sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego; sakramentem dopełniającym, pogłębiającym łaskę chrztu, który wierni Kościoła rzymskokatolickiego mają obowiązek przyjąć w odpowiednim czasie (mówi o tym m.in. kan. 890 Kodeksu Prawa Kanonicznego).

Według Katechizmu Kościoła Katolickiego przyjęcie tego sakramentu skutkuje specjalnym wlaniem Ducha Świętego, które niesie ze sobą m.in. ściślejsze zjednoczenie z Chrystusem, pomnożenie darów Ducha Świętego i umocnienie więzi z Kościołem. Ponadto jak pisał św. Tomasz z Akwinu w Sumie Teologicznej: „bierzmowany otrzymuje moc publicznego wyznawania wiary w Chrystusa, jakby na zasadzie obowiązku (quasi ex officio)”. Szerzenie i obrona chrześcijaństwa słowem i czynem stają się zatem jego powołaniem, powinnością.

W świetle obowiązujących przepisów kanonicznych bierzmowanie może otrzymać każda osoba ochrzczona, która nie była jeszcze bierzmowana (ze względu na niezatarty duchowy charakter udziela się go tylko raz w życiu) i która osiągnęła tzw. wiek używania rozumu/wiek rozeznania, czyli 7 rok życia (kan. 97 § 2 KPK). Trzeba jednak podkreślić, że Kościoły lokalne mają prawo wprowadzać na swoim terenie dalsze regulacje. I tak wedle najnowszych wytycznych Konferencji Episkopatu Polski bierzmowanie powinno być poprzedzone katechezami przygotowawczymi i przyjmowane najwcześniej na zakończenie klasy VIII szkoły podstawowej. Należy też zaznaczyć, że kandydat powinien znajdować się w stanie łaski uświęcającej, czyli przystąpić wcześniej do sakramentu pokuty i pojednania.

Szafarzem bierzmowania jest biskup i tylko w wyjątkowych okolicznościach lub za specjalnym pozwoleniem sakrament ten może być sprawowany przez prezbitera. Udziela się go przez nałożenie ręki na głowę kandydata i namaszczenie krzyżmem świętym jego czoła wraz z wypowiedzeniem słów: „Przyjmij znamię daru Ducha Świętego”.

Sakrament bierzmowania jest praktykowany nie tylko w Kościele zachodnim, ale również w Kościołach wschodnich. Przy czym na Wschodzie nazywa się go chryzmacją lub myronem, i celebruje razem z sakramentem chrztu i sakramentem Eucharystii (tak jest np. w Kościele grekokatolickim, ale chociażby w prawosławiu łączy się go wyłącznie z chrztem). Poza tym bierzmowanie ma rangę sakramentu także w Kościele anglikańskim. Nie jest natomiast udzielane w Kościołach protestanckich (co prawda, w niektórych Kościołach protestanckich występuje tzw. obrzęd konfirmacji, którego elementem jest nałożenie rąk, niemniej nie traktuje się go jako sakrament).