Jak się przygotować do spowiedzi świętej?

Z czego składa się sakrament pokuty i pojednania? Jak należy się do niego przygotować? Czy kapłanowi trzeba wyznać wszystkie grzechy? Rozwiewamy poniżej najczęściej pojawiające się u penitentów wątpliwości.

Z czego składa się sakrament pokuty i pojednania?

Tradycyjnie wymienia się pięć warunków dobrej spowiedzi: rachunek sumienia, żal za grzechy, postanowienie poprawy, wyznanie grzechów i zadośćuczynienie. Jednak kiedy zajrzymy do Katechizmu Kościoła Katolickiego, nie znajdziemy tam „pięciu warunków dobrej spowiedzi”, a trzy akty penitenta, na które składają się kolejno: żal za grzechy, wyznanie grzechów, zadośćuczynienie (KKK 1450).

Czy to oznacza, że rachunek sumienia i postanowienie poprawy są nieważne? Nic bardziej mylnego. Katechizm zaleca bowiem przygotowanie do spowiedzi w postaci rachunku sumienia, jak i mówi o konieczności postanowienia poprawy (łącząc to postanowienie z aktem żalu za grzechy). Różnica pomiędzy przekazem tradycyjnym a przekazem oficjalnym nie dotyczy więc samej istoty sakramentu pokuty i pojednania, a jedynie terminologii.

Jak należy się przygotować?

1) Chociaż rachunek sumienia nie należy do obowiązkowych aktów penitenta, przygotowania do spowiedzi zawsze warto rozpocząć od głębszej refleksji nad własnym postępowaniem. Podczas takiej analizy myśli i zachowań nie tylko możemy przypomnieć sobie tudzież uświadomić popełnione grzechy ciężkie, ale również mamy szansę dostrzec nasze dobre, godne powtórzenia uczynki.

UWAGA: Zapraszamy Państwa do skorzystania z naszego rachunku sumienia dla dorosłych: link.

2) Rachunek sumienia ułatwia penitentom wzbudzenie żalu za grzechy. Przy czym w trakcie przygotowań do spowiedzi najistotniejsze jest wzbudzenie żalu doskonałego, czyli żalu, który wypływa z miłości do Boga, a nie ze strachu. Bez żalu doskonałego nie ma bowiem mowy o odpuszczeniu grzechów ciężkich – spowiedź będzie zatem nieważna, nawet jeśli wierny spełni pozostałe warunki sakramentu pokuty i pojednania oraz otrzyma rozgrzeszenie od kapłana.

3) Kolejnym aktem penitenta jest postanowienie poprawy, które stanowi owoc szczerego żalu i jako takie powinno być: mocne, powszechne (wierny powinien unikać wszystkich grzechów ciężkich, a nie tylko wybranych), proporcjonalne do winy, a także realne do wykonania.

Wyznanie grzechów

Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Kościele katolickim penitent powinien wyznać kapłanowi-spowiednikowi wszystkie grzechy śmiertelne, jakie sobie przypomina, tj. grzechy, które dotyczą materii poważnej (stanowią wykroczenie przeciwko jednemu z 10 przykazań) i które zostały popełnione świadomie oraz dobrowolnie. Istotne jest również podanie ich liczby (nawet przybliżonej) oraz okoliczności, w których doszło do ich popełnienia (okoliczności mogą być dla penitenta obciążające i łagodzące).

Należy podkreślić, że świadome zatajenie choćby jednego grzechu śmiertelnego czyni spowiedź nieważną i świętokradzką (świętokradztwo samo w sobie jest kolejnym grzechem ciężkim). Stąd też trzeba wyznawać grzechy szczerze oraz precyzyjnie.

Z kolei wyznawanie kapłanowi grzechów powszednich-lekkich nie jest konieczne, ale gorąco przez Kościół zalecane, gdyż pozwala walczyć ze złymi skłonnościami (KKK, 1458).

Obowiązek zadośćuczynienia po spowiedzi

Ostatnim aktem penitenta powinno być zadośćuczynienie Bogu (związane z wypełnieniem pokuty nadanej przez spowiednika) oraz zadośćuczynienie bliźnim (będące wyrównaniem szkód materialnych i duchowych; jego forma zależy zatem od grzechu, np. w przypadku popełnienia kradzieży, należy zwrócić skradzione rzeczy prawowitemu właścicielowi). Zadośćuczynić należy przed ponownym przystąpieniem do sakramentu pokuty i pojednania.