Jak powinno się przyjmować komunię świętą?

Jak często należy przyjmować komunię świętą? Czym jest post eucharystyczny? Jaką postawę należy przyjąć, przystępując do sakramentu Eucharystii? Czy można w naszym kraju poprosić kapłana o udzielenie komunii na rękę? Odpowiadamy na pytania, które w kontekście Eucharystii pojawiają się najczęściej i rozwiewamy wątpliwości.

UWAGA: Pojawiający się poniżej skrót KPK oznacza Kodeks Prawa Kanonicznego.

Po pierwsze: jak często przyjmować komunię świętą?

W katolicyzmie przepisy kościelne określają zarówno minimalną, jak i maksymalną częstotliwość przyjmowania komunii świętej. I tak zgodnie z aktualnym Kodeksem Prawa Kanonicznego każdy wierny jest zobowiązany do przyjęcia Eucharystii chociaż raz w roku, w okresie wielkanocnym (KPK, kan. 920). Od tego nakazu prawo kanoniczne nie przewiduje żadnych wyjątków.

W przypadku maksymalnej częstotliwości mowa jest natomiast o dwóch komuniach świętych w ciągu dnia. Przy czym tę drugą komunię świętą należy przyjąć w ramach uczestnictwa w całej mszy świętej. Nakaz udziału w liturgii nie dotyczy oczywiście osób znajdujących się w niebezpieczeństwie śmierci, które niezależnie od miejsca mają prawo przyjąć wiatyk (KPK kan. 917).

Po drugie: czy przed komunią świętą trzeba pościć?

W Kościele katolickim przed przyjęciem komunii świętej obowiązuje jednogodzinny post, który polega na powstrzymaniu się od jedzenia i picia (przy czym dopuszczalne jest picie wody i przyjmowanie lekarstw). Jest to tzw. post eucharystyczny.

Nakaz zachowania postu eucharystycznego obejmuje wszystkich wiernych oprócz kapłanów, którzy sprawują dwa lub trzy razy Eucharystię w ciągu jednego dnia (wówczas przed drugim bądź trzecim sprawowaniem mogą coś zjeść, nawet jeśli przerwa pomiędzy przyjmowanymi komuniami nie będzie wynosiła przepisowej godziny). Z postu eucharystycznego zwolnione są te osoby starsze, chore i ich opiekunowie (KPK, kan. 919).

Po trzecie: Jaką postawę należy przyjąć, przystępując do sakramentu Eucharystii?

Konferencja Episkopatu Polski zezwala na przyjmowanie komunii świętej zarówno w postawie klęczącej, jak i stojącej:

Zaleca się procesyjne podchodzenie do przyjęcia Komunii świętej (zob. OWMR 44, 86 i 160). Ciało Pana jest bowiem pokarmem na drodze do życia wiecznego. Komunię świętą można przyjąć w postawie klęczącej lub stojącej. Postawę stojącą należy zachować zawsze, gdy Komunii świętej udziela się pod obiema postaciami. Wierni przyjmujący Ciało Pańskie w postawie stojącej wykonują wcześniej skłon ciała lub przyklękają na jedno kolano. („Wskazania Episkopatu Polski po ogłoszeniu nowego wydania Ogólnego Wprowadzenia do Mszału Rzymskiego” z 2005 r.)

Po czwarte: Czy można w naszym kraju poprosić kapłana o udzielenie komunii na rękę?

W cytowanych powyżej „Wskazaniach Episkopatu Polski...” została poruszona także kwestia komunii świętej na rękę. W dokumencie czytamy:

Komunii świętej udziela się przez podanie Hostii wprost do ust. Jeżeli jednak ktoś prosi o Komunię na rękę przez gest wyciągniętych dłoni, należy mu w taki sposób jej udzielić. Przyjmujący winien spożyć Ciało Pańskie wobec szafarza. Wierni przystępujący do Komunii świętej nie mogą sami brać konsekrowanego Chleba ani Kielicha Krwi Pańskiej (zob. OWMR 160). Nie wolno im też podawać na rękę Hostii zanurzonej we Krwi Pańskiej.

W Polsce możemy zatem prosić kapłana o udzielenie komunii na rękę. Wybierając taki sposób przyjmowania sakramentu Eucharystii, warto pamiętać zawsze o kilku podstawowych zasadach:

1. Komunię świętą na rękę przyjmuje się wyłącznie w pozycji stojącej.

2. Ręce wyciągamy w stronę kapłana na wysokości ramion, odpowiednio ułożone (lewa dłoń, podtrzymywana przez prawą, powinna być płasko wyciągnięta).

3. Nie całujemy hostii przed spożyciem i wkładamy ją od razu do ust przy kapłanie – nigdy nie można odchodzić z komunikantem na ręce.