Czym jest konsekracja kościoła? Na czym polega poświęcenie?

Do czasu reformy liturgicznej Soboru watykańskiego II uroczyste oddanie nowo powstałej świątyni do celów kultu Bożego nazywano konsekracją kościoła. I chociaż termin ten wciąż jest powszechnie używany (nawet przez samych kapłanów), w świetle obowiązujących przepisów powinno mówić się o poświęceniu (dedykowaniu, przekazaniu) budowli, a nie o jej konsekrowaniu.

Liturgii poświęcenia kościoła przewodniczy biskup diecezjalny. To na jego ręce budowniczy/wierni parafii/ofiarodawcy/architekci składają klucze do świątyni i to on jako pierwszy przekracza jej próg. Tuż za nim wchodzą kapłani koncelebrujący, diakoni, posługujący oraz zgromadzony lud. Rozpoczyna się msza.

Po pozdrowieniu ludu biskup poświęca wodę i skrapia nią ściany świątyni, ołtarz, a także obecnych wiernych (na pamiątkę chrztu). Następnie wraca do katedry i odmawia modlitwę: Bóg, Ojciec miłosierdzia, niech będzie zawsze obecny w tym domu modlitwy, a łaska Ducha Świętego niech oczyści żywą świątynię, którą my jesteśmy.

Wszyscy zgromadzeni odpowiadają: Amen.

Zostaje odśpiewany hymn „Chwała na wysokości Bogu” i odmówiona kolekta (tzw. modlitwa dnia), kończąca obrzędy wstępne.

Druga część mszy świętej, czyli liturgia słowa, przebiega według stałego porządku (czytania biblijne, psalm, Ewangelia, homilia, wyznanie wiary) z jednym wyjątkiem: zamiast modlitwy powszechnej po wyznaniu wiary odśpiewywana jest Litania do Wszystkich Świętych, stanowiąca wprowadzenie do obrzędów poświęcenia. Po niej następuje bowiem złożenie relikwii świętych pod ołtarzem (nie zawsze) oraz odmówienie modlitwy poświęcenia przez biskupa.

Potem biskup namaszcza świętym krzyżmem ołtarz, a inni kapłani – ściany kościoła (w dwunastu lub czterech wyznaczonych miejscach – tzw. zacheuszkach). Po namaszczeniu mają miejsce dwa kolejne obrzędy: obrzęd okadzenia (ołtarza, świątyni i wiernych) oraz obrzęd oświetlenia/iluminacji, polegający na zapaleniu wszystkich świateł w kościele, poczynając od świec ołtarzowych.

Po obrzędach okadzenia i oświetlenia następuje liturgia eucharystyczna, którą rozpoczyna procesja z darami (kilkoro wiernych przynosi chleb, wino i wodę do sprawowania Eucharystii). Dalej msza święta jest już odprawiana w zwykły sposób. Na koniec uroczystości poświęcenia kościoła biskup udziela zgromadzonym błogosławieństwa.