Czy spowiedź powszechna jest ważna?

Czy spowiedź powszechna jest ważna? Jak najbardziej. Pełni jednak zupełnie inną rolę niż spowiedź indywidualna i w żadnym razie nie może jej zastąpić.

W Kościele rzymskokatolickim spowiedź powszechna stanowi element mszy świętej i jako taka należy do obrzędów wstępnych, a jeszcze dokładniej: do aktu pokuty. Jest formułą wyznania grzechów, którą wypowiadają wszyscy zgromadzeni. Brzmi następująco:

Spowiadam się Bogu wszechmogącemu

i wam, bracia i siostry, że bardzo zgrzeszyłem

myślą, mową, uczynkiem i zaniedbaniem:

moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina.

Przeto błagam Najświętszą Maryję, zawsze Dziewicę,

wszystkich Aniołów i Świętych, i was bracia i siostry

o modlitwę za mnie do Pana Boga naszego.

Czy wypowiedzenie tej formuły skutkuje odpuszczeniem grzechów? Tak, ale nie wszystkich. W tym przypadku odpuszczane są bowiem wyłącznie grzechy lekkie, czyli powszednie. Jedyną drogą do rozgrzeszenia z grzechów ciężkich jest natomiast spowiedź indywidualna:

Indywidualna i integralna spowiedź oraz rozgrzeszenie stanowią jedyny zwyczajny sposób, przez który wierny, świadomy grzechu ciężkiego, dostępuje pojednania z Bogiem i Kościołem. Jedynie niemożliwość fizyczna lub moralna zwalnia od takiej spowiedzi. W takim wypadku pojednanie może się dokonać również innymi sposobami. (Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 960).

Rozgrzeszenie, którym kapłan kończy akt pokuty, nie ma zatem skuteczności sakramentu pokuty (mówi o tym m.in. Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, 51). Co prawda, w Kościele katolickim dopuszcza się możliwość rozgrzeszenia wielu penitentów równocześnie, czyli tzw. absolucję zbiorową, i to bez wcześniejszej spowiedzi indywidualnej, niemniej tylko w wyjątkowych, nadzwyczajnych okolicznościach (np. w niebezpieczeństwie śmieci). Osoby, które otrzymały rozgrzeszenie w taki sposób, powinny przystąpić do indywidualnej spowiedzi, kiedy tylko zajdzie taka możliwość (zainteresowanych zagadnieniem absolucji zbiorowej odsyłamy do Kodeksu Prawa Kanonicznego, kanonów 961-963).

Ponadto dla zachowania porządku należy dodać, że Spowiadam się Bogu... może być zastąpione w trakcie liturgii inną formą aktu pokuty, w tym asperges, czyli pokropieniem wiernych wodą święconą.