Msza ekspiacyjna to rzadko odprawiane, specjalne nabożeństwo mające na celu zadośćuczynić Bogu za grzechy popełnione przez osobę indywidualną lub też daną społeczność.
Msza ekspiacyjna – czym jest?
Msza ekspiacyjna to bardzo szczególny rodzaj mszy odprawianej w celu zadośćuczynienia za grzechy, zniewagi lub akty profanacji wobec Boga, ze szczególnym naciskiem na te dotyczące Najświętszego Sakramentu (formuła samej mszy nie różni się natomiast jakoś znacznie od „zwykłej” mszy świętej).
Ekspiacja - co to?
Samo słowo „ekspiacja” pochodzi z łacińskiego „expiatio” i oznacza „wynagrodzenie za winy/grzechy”, „odpokutowanie”.
To termin związany przede wszystkim z religią judaistyczną (przykładem ekspiacji jest święto Jom Kippur, uważane za najdobitniejszy przykład ekspiacji – podczas tego święta grzechy ludzkie zostają „zakryte” i Bóg znów spogląda z miłością na ludzi), a także chrześcijańską (i kilku pomniejszych kultów, przede wszystkim tych, w których ważną rolę pełni składanie ofiar).
Przykładem najwyższej ekspiacji jest poświecenie Jezusa, który wziął na siebie grzechy człowieka i zmazał je przez swoją śmierć, co można znaleźć w Ewangelii św. Jana: „W tym przejawia się miłość, że nie my umiłowaliśmy Boga, ale że On sam nas umiłował i że posłał Syna swojego jako ofiarę przebłagalną za nasze grzechy”.
Ekspiacja jest bowiem także przykładem wielkiej miłości. Msza ekspiacyjna jest jednym z możliwych rodzajów ekspiacji, można bowiem ją praktykować także samodzielnie – przykładami są różne praktyki duchowe powiązane z pokutą i nawróceniem (za siebie lub za innych), a więc: gorliwe modlitwy, jałmużny, posty, dobre uczynki, przyjmowanie sakramentów (spowiedź, wraz z zadośćuczynieniem, żalem doskonałym), ofiarowanie cierpienia, wyrzeczenia codzienne (używki, przyjemności).
Wyróżnia się oficjalnie trzy rodzaje ekspiacji:
- publiczną (msza ekspiacyjna),
- indywidualną
- oraz w imieniu innych.
Kiedy odprawia się mszę ekspiacyjną?
Msza ekspiacyjna odprawiana jest głównie w sytuacji, gdy doszło do sprofanowania jakiejś świątyni, rzadziej gdy w danej parafii jest/są osoby żyjące w rzucający się sposób niezgodnie z zasadami religii, moralności (bluźniący, dokonujący aborcji itp). Msza ekspiacyjna może dotyczyć jednostki, ale i całej grupy ludzi. Ekspiacja ma na celu przywrócić jedność z Bogiem, więź z nim po tym, jak zostały przez człowieka pogwałcone prawa boskie, naruszone zostały warunki przymierza ze Stwórcą.
Niekiedy msza ekspiacyjna odprawiana jest w znanych miejscach kultu, przede wszystkim maryjnego, jako odpowiedź nie na konkretny akt bluźnierstwa, ale jako ogólne zadośćuczynienia Maryi – takim przypadkiem msze odprawiane czasem na Jasnej Górze (dość dużo rozpisywano się o tej z 2019 roku, odprawionej przez metropolitę częstochowskiego).
Nabożeństwa ekspiacyjne
Za nabożeństwa ekspiacyjne uważane są niektóre z powszechnych w kalendarzu kościelnym, a więc te skierowane do Najświętszego Serca Jezusa (pierwsze piątki miesiąca, mają charakter ogólnej ekspiacji za grzechy świata) oraz do Niepokalanego Serca Maryi (pierwsze soboty miesiąca, ma na celu przeprosić Matkę Bożą za grzechy skierowane przeciwko niej). Zalicza się do nich także Droga Krzyżowa (akt pokuty i wynagrodzenia Jezusowi).
Czy msza ekspiacyjna często jest odprawiana?
Msze ekspiacyjne, poza wymienionymi powyżej stałymi nabożeństwami, odprawiane są rzadko, w zasadzie to najwyżej kilka przypadków w skali kraju w ciągu roku (o większości z nich znajdziemy informacje w telewizji i Internecie, co tylko wskazuje, jak wyjątkowe to wydarzenie – ostatnim była chyba ekspiacja po profanacji kaplicy św. Stanisława Kostki w Mielcu w maju 2025 roku, gdzie sprawcy połamali krzyż i rozlali olej na ołtarzu).
Nie tak dawno, w 2023 roku, mszę ekspiacyjną odprawiono w samej Bazylice św. Piotra w Watykanie – zadośćuczynienie miało miejsce po tym, jak czynów bluźnierczych dokonał tam Rosjanin z polskim paszportem, który rozebrany wszedł na ołtarz główny (był to protest przeciw wojnie w Ukrainie).
Dlaczego ekspiacja jest ważna w chrześcijaństwie?
Ekspiacja ma przybliżać człowieka do Boga w sytuacjach, kiedy ta wieź została zerwana lub nadszarpnięta. Grzech oddala od Stwórcy, natomiast duchowe wynagrodzenie win ponownie z nim łączy. Jest to akt miłości udowadniający, że zależy nam na Bogu i relacjach z nim, że chcemy naprawiać nasze błędy, zdajemy sobie sprawę, że zbłądziliśmy. To także pokazanie Bogu, że jesteśmy zaangażowani w pracę nad sobą, w poprawę siebie i innych. Ekspiacja jest też rodzajem wzrostu duchowego – była na porządku dziennym w praktykach wielu osób wyniesionych na ołtarze.
Jakie modlitwy związane są z ekspiacją?
Do najważniejszych modlitw wykorzystywanych przy aktach ekspiacyjnych zalicza się modlitwę przebłagalną, która może mieć charakter indywidualny lub tez publiczny, podczas mszy ekspiacyjnej. Kolejne to akty wynagrodzenia, czyli wybrane modlitwy do Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz Niepokalanego Serca Maryi. Bardzo dużą moc ekspiacyjną ma Koronka do Miłosierdzia Bożego związana z siostrą Faustyną, a także cały różaniec odmawiany w intencji wynagrodzenia za grzechy swoje/innych/świata.
Komentarze:
bądź pierwszy!