Bal Wszystkich Świętych – alternatywa dla Halloween

Bal Wszystkich Świętych można nazwać polską odpowiedzią na obchodzenie przez najmłodszych Halloween, święta wyrosłego na gruncie obcej kultury, mającego pogańskie korzenie.

Bal Wszystkich Świętych - co to?

Bale Wszystkich Świętych to zabawy organizowane przez Kościół i kościelne organizacje młodzieżowe (najczęściej Oazę Dzieci Bożych), ale także szkoły, przedszkola oraz domy kultury, mające być swego rodzaju alternatywą dla zabaw halloweenowych: wiele tu zresztą mówi inna z nazw tego typu imprez, a więc Holy Wins. To gra słów, „holy wins” wymawia się bardzo podobnie do „halloween”, z tym, że oznacza to „zwycięstwo świętych/święci wygrywają/święty zwycięża”.

Halloween jest świętem przybyłym zza granicy, w dodatku ma niewątpliwie pogańskie korzenie, budzi więc kontrowersje i wiele osób uważa, że godzi w uczucia religijne i polskie tradycje. Bal Wszystkich Świętych to natomiast rodzimy pomysł (choć tego typu bale organizowane są także w środowiskach polonijnych na całym świecie, nawet w odległej brazylijskiej Kurytybie), gloryfikujący świętych katolickich. Można powiedzieć, że to polska odpowiedź na Halloween, w którym księża doszukują się elementów okultyzmu i czarnej magii. Klimat zabawy jest jednak utrzymany, podobnie jak i przebieranie się czy słodkości, które mogą dostać uczestnicy.

Obecnie Bale Wszystkich Świętych organizowane są w całej Polsce, nierzadko są to imprezy prawdziwie masowe, znane są przypadki, że uczestniczyło w nich nawet około tysiąca osób!

Kiedy są organizowane Bale Wszystkich Świętych?

Bale Wszystkich Świętych organizowane są w dniu 31 października, a więc w dzień poprzedzający Wszystkich Świętych, aczkolwiek w różnych parafiach oczywiście wyjątkowo mogą to być inne pobliskie daty, pasujące akurat najbardziej organizatorom i uczestnikom. Godziny zabawy to zazwyczaj wczesny wieczór (najczęściej chyba 17-19).

Po co organizuje się Bal Wszystkich Świętych? Cele imprezy

Bal Wszystkich Świętych przede wszystkim ma odciągnąć od popularnego w naszym kraju od lat 90. XX wieku świętowania ostatniego dnia października w stylu zachodnim – mowa o jakże popularnych przebierankach na Halloween, gdzie dzieci w „strasznych” strojach pukają do drzwi kolejnych domów, prosząc o słodycze (czyli wygłaszając formułkę „Cukierek albo psikus”), a przed domami pojawiają się wydrążone i podświetlone dynie.

Samo Halloween ma prawdopodobnie swe źródło w pogańskim celtyckim święcie Samhain, podczas którego witano zimę – wtedy cieszono się z zebranych zbiorów, okresu odpoczynku, choć jednocześnie widoczne były obawy o to, jaka będzie zima, czy nie przyniesie głodu, radość mieszała się więc ze smutkiem. Dodatkowo druidzi twierdzili, że ten dzień jest momentem, kiedy zaciera się granica między światem żywych i umarłych, duchy mogą przybyć do naszego świata; prawdopodobnie czczono też wtedy boga słońca i składano mu ofiary. Aby odstraszyć owe duchy, zakładano maski, dziwne stroje – i to przede wszystkim przetrwało, w formie zabawy dla dzieci, początkowo w Irlandii, stamtąd trafiło do USA, a dopiero potem, okrężną drogą, do Europy Zachodniej (były to już czasy po II wojnie światowej).

Bal Wszystkich Świętych z zasady ma również promować radość, z tym że radość chrześcijańską, związaną z religią, z osobami świętych, którzy wspomagają nas z Nieba. Ma też być zachętą do życia w świętości i pokazaniem, że to sposób na dążenie ku Bogu. Wydarzenie zazwyczaj ma radosny i wesoły charakter, co nie jest przypadkowe – zbliżający się 1 listopada to dzień radości ze zbawienia tych, którzy bez wątpienia są już w Niebie.

Jak przebiega Bal Wszystkich Świętych?

Bale Wszystkich Świętych organizowane są przede wszystkim dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, niekiedy zapraszani są również rodzice.

Stroje na Bal Wszystkich Świętych

Jaki strój Na Bal Wszystkich Świętych obowiązuje? Otóż dzieci przebierają się w stroje aniołów i konkretnych świętych, ewentualnie za postacie z Pisma Świętego, od pastuszków po królów/mędrców, papieży, zakonników (nie da się nie zauważyć, że co roku najpopularniejsze są przebrania aniołów oraz Maryi). Wiele wypożyczalni strojów oraz sklepów dostosowuje już zresztą swoje oferty do tego właśnie wydarzenia, kto jednak chce być oryginalny, szuka na własną rękę mniej znanych świętych i ich atrybutów. Dobrze też przebrać się za swego patrona.

Przebieg zabawy

Zabawę najczęściej rozpoczyna modlitwa, po której odbywają się już tańce, konkursy z nagrodami na najlepsze przebranie, zgadywanki, kto za kogo się przebrał, warsztaty artystyczne, pogadanki/ciekawostki o różnych świętych itp.

Całości towarzyszy słodki poczęstunek i oprawa muzyczna. Bywa, że zabawa przenosi się w plener – wtedy można zobaczyć przykładowo pochody świętych.

Choć sama impreza ma mocne konotacje katolickie, bycie wierzącym najczęściej nie jest wymogiem, aby w niej uczestniczyć, duchowni w wielu parafiach zachęcają do zabawy wszystkie dzieci, niezależnie od wyznania czy tego, czy uczęszczają na lekcje religii.

Co zamiast zabawy?

Są jednak też – choć przeznaczone już dla nieco starszych uczestników – inne rodzaje Holy Wins, zdecydowanie bardziej wyciszone, przygotowujące do zadumy nadchodzących dni. Tak na przykład obchodzi to młodzież ze wspólnoty Siloe – spotkanie przy świecach, w klimacie powagi, z modlitwami, projekcją filmów katolickich (dyskusją o nich), adoracją Najświętszego Sakramentu (ale i słodkiego poczęstunku nie brakuje).

Jeszcze inne parafie odprawiają msze święte, po których są czuwania modlitewne zakończone zabawą w duchu wspólnoty. Po prostu program Balu Wszystkich Świętych zależy od pomysłowości organizatorów, wieku uczestników, a także zapotrzebowania w danej parafii na konkretny model spędzenia czasu razem w ten wieczór.